Feohyfomykoza to rzadka, ale poważna infekcja grzybicza u psów, wywoływana przez melanizowane (ciemnopigmentowane) grzyby należące do różnych rodzajów, takich jak Cladophialophora, Exophiala, Phialophora czy Alternaria. Choroba ta może dotknąć różne narządy i tkanki, powodując zarówno infekcje skórne, jak i układowe, które mogą prowadzić do poważnych powikłań, a w niektórych przypadkach nawet do śmierci zwierzęcia.
Infekcja ta występuje rzadko, jednak psy z osłabionym układem odpornościowym, cierpiące na przewlekłe choroby lub poddawane terapii immunosupresyjnej, są bardziej narażone na zakażenie. Właściciele psów powinni znać objawy feohyfomykozy, aby jak najszybciej skonsultować się z weterynarzem i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Jak dochodzi do zakażenia feohyfomikozą?
Zakażenie grzybami melanizowanymi może nastąpić na kilka sposobów:
- Przez skórę – grzyby mogą dostać się do organizmu przez rany, zadrapania lub ugryzienia. Jest to najczęstsza droga zakażenia, prowadząca do infekcji skórnej.
- Drogą wziewną – wdychanie zarodników grzybów może prowadzić do infekcji płucnej i rozsianej.
- Spożycie skażonej wody lub jedzenia – choć rzadsze, może spowodować zakażenie układu pokarmowego.
- Zakażenie wtórne – psy z osłabionym układem odpornościowym mogą być bardziej podatne na rozwój feohyfomykozy w wyniku wtórnej infekcji po przebytej chorobie.
Grzyby odpowiedzialne za feohyfomikozę występują powszechnie w środowisku, zwłaszcza w wilgotnych miejscach, takich jak gleba, gnijąca materia organiczna, drzewa czy woda stojąca.
Rodzaje feohyfomykozy u psów
Feohyfomykoza może przybierać różne postacie, w zależności od miejsca infekcji:
- Skórna feohyfomykoza
- Najczęstsza forma infekcji u psów.
- Objawia się zmianami skórnymi, takimi jak owrzodzenia, guzki, ropnie lub przewlekłe rany.
- Może powodować miejscowe stany zapalne, świąd i wypadanie sierści.
- Podskórna feohyfomykoza
- Głębsza postać infekcji, dotykająca tkanki podskórne.
- Może prowadzić do powstawania ropni, guzków i martwicy tkanek.
- Układowa (rozsiana) feohyfomykoza
- Najgroźniejsza forma choroby, w której grzyb rozprzestrzenia się na różne narządy, w tym płuca, wątrobę, mózg i nerki.
- Może prowadzić do niewydolności narządowej i śmierci.
- Feohyfomykoza ośrodkowego układu nerwowego
- Grzyb może dostać się do mózgu, powodując zapalenie opon mózgowych i encefalopatię.
- Objawia się drgawkami, niezbornością ruchową i zaburzeniami neurologicznymi.
Objawy feohyfomykozy u psa
Objawy feohyfomykozy zależą od miejsca infekcji i ogólnego stanu zdrowia psa.
1. Objawy skórnej i podskórnej feohyfomykozy:
- Przewlekłe rany, które trudno się goją
- Guzki i ropnie na skórze
- Zaczerwienienie i stan zapalny skóry
- Świąd, wypadanie sierści
- Owrzodzenia i krwawiące zmiany skórne
2. Objawy układowej feohyfomykozy:
- Gorączka
- Osłabienie, apatia
- Spadek masy ciała
- Problemy z oddychaniem (przy zajęciu płuc)
- Wymioty i biegunka (przy zajęciu przewodu pokarmowego)
- Powiększone węzły chłonne
3. Objawy neurologiczne (przy zajęciu mózgu):
- Drgawki
- Niezborność ruchowa
- Oczopląs
- Nagłe zmiany zachowania
- Paraliż
Choroba często rozwija się powoli, a pierwsze objawy mogą być mylone z innymi infekcjami bakteryjnymi lub nowotworami skóry.
Diagnostyka feohyfomykozy
Z uwagi na rzadkość występowania feohyfomykozy, jej diagnostyka wymaga zaawansowanych badań laboratoryjnych.
- Biopsja skóry lub tkanek podskórnych – pobranie próbek do analizy histopatologicznej w celu identyfikacji grzyba.
- Posiew mikrobiologiczny – hodowla grzybów w laboratorium pozwala na dokładne określenie gatunku.
- Badania PCR – wykrywanie materiału genetycznego grzyba w próbkach krwi lub tkanek.
- Badania obrazowe (RTG, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny) – pomocne w przypadku zajęcia narządów wewnętrznych lub układu nerwowego.
Leczenie feohyfomykozy u psa
Leczenie feohyfomykozy jest trudne i długotrwałe, ponieważ grzyby melanizowane są oporne na wiele leków przeciwgrzybiczych.
1. Terapia przeciwgrzybicza
- Itrakonazol – stosowany w leczeniu skórnej i układowej feohyfomykozy.
- Flukonazol – wykorzystywany przy zajęciu układu nerwowego.
- Amfoterycyna B – stosowana w ciężkich przypadkach, szczególnie w postaciach układowych.
- Posakonazol – nowoczesny lek przeciwgrzybiczy o szerokim spektrum działania.
2. Chirurgiczne usunięcie zmian
- W przypadku ograniczonych infekcji skórnych lub podskórnych usunięcie chirurgiczne może pomóc w eliminacji ogniska zakażenia.
3. Terapia wspomagająca
- Leki przeciwzapalne i przeciwbólowe – stosowane w celu łagodzenia objawów.
- Wzmacnianie odporności – suplementacja i odpowiednia dieta wspierają walkę z infekcją.
Jak zapobiegać feohyfomykozie?
Choć całkowite zapobieganie zakażeniu nie jest możliwe, można podjąć kroki zmniejszające ryzyko:
- Unikanie wilgotnych, zanieczyszczonych miejsc – ograniczenie kontaktu psa z błotnistymi terenami i gnijącą materią organiczną.
- Higiena ran i skaleczeń – każdą ranę należy odpowiednio dezynfekować.
- Wzmacnianie odporności psa – zdrowa dieta, regularne szczepienia i unikanie stresu pomagają w utrzymaniu silnego układu odpornościowego.
- Regularne wizyty u weterynarza – szybka diagnoza może uratować życie psa.
Feohyfomykoza u psa to poważna infekcja grzybicza, która może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych. Wczesne wykrycie choroby oraz skuteczna terapia mogą znacznie poprawić rokowania psa. Właściciele psów powinni zwracać uwagę na wszelkie niepokojące zmiany skórne i ogólną kondycję zwierzęcia, a w razie wątpliwości skonsultować się z weterynarzem.